Listopad to miesiąc, w którym planowanie grafików pracy wymaga szczególnej uwagi. W tym roku Uroczystość Wszystkich Świętych wypada w sobotę, a to oznacza, że pracodawca musi oddać pracownikom dodatkowy dzień wolny.
Choć brzmi to prosto, w praktyce wiele firm co roku popełnia ten sam błąd – zapomina, że święto w sobotę obniża wymiar czasu pracy, nawet wtedy, gdy ta sobota i tak jest dniem wolnym wynikającym z harmonogramu.
Skąd wynika obowiązek udzielenia dnia wolnego?
Podstawą jest art. 130 § 2 Kodeksu pracy.
Zgodnie z nim, każde święto przypadające w innym dniu niż niedziela zmniejsza wymiar czasu pracy o 8 godzin w danym okresie rozliczeniowym.
W efekcie pracownik ma prawo do odpoczynku, który rekompensuje „utracony” dzień świąteczny.
To nie jest gest dobrej woli pracodawcy – to obowiązek ustawowy.
Nieudzielenie dnia wolnego może zostać potraktowane przez Państwową Inspekcję Pracy jako wykroczenie, a kara finansowa może wynieść nawet 30 000 zł.
🗓 Kiedy należy oddać dzień wolny?
Dodatkowy dzień wolny za święto w sobotę trzeba przyznać w tym samym okresie rozliczeniowym, w którym przypada 1 listopada.
Jeśli firma rozlicza czas pracy miesięcznie, oznacza to, że wolne musi zostać udzielone jeszcze w listopadzie.
W 2025 r. najczęściej wybieranym terminem jest 10 listopada (poniedziałek) – dzień przed Świętem Niepodległości.
Taki układ pozwala stworzyć czterodniowy weekend bez naruszania norm czasu pracy.
Część firm decyduje się na 31 października – zwłaszcza gdy zespół chce wcześniej odwiedzić groby bliskich. Takie rozwiązanie jest dopuszczalne, jeśli w firmie obowiązuje dłuższy okres rozliczeniowy, np. kwartalny.
Czy termin trzeba uzgadniać z pracownikami?
Kodeks pracy nie nakazuje konsultacji, ale w praktyce warto to robić.
Uzgodnienie dnia wolnego z zespołem poprawia organizację i eliminuje nieporozumienia – zwłaszcza w firmach, gdzie obowiązują różne systemy czasu pracy (np. praca zmianowa, handel czy produkcja).
Pracodawca może też przyjąć zasadę, że pracownicy składają wnioski o dzień wolny w zamian za święto w sobotę, a kierownik zatwierdza wybrane terminy.
To elastyczne rozwiązanie, ale odpowiedzialność za prawidłowe rozliczenie godzin pracy zawsze pozostaje po stronie pracodawcy.
Odbiór dnia wolnego przy zatrudnieniu na część etatu
Warto pamiętać, że obniżenie wymiaru czasu pracy z tytułu święta przypadającego w sobotę następuje proporcjonalnie do etatu pracownika.
Oznacza to, że osoba zatrudniona na pełny etat ma prawo do 8 godzin wolnego, przy ½ etatu – do 4 godzin, a przy ¼ etatu – do 2 godzin.
Pracownicy niepełnoetatowi również korzystają więc z obniżenia czasu pracy, choć w wymiarze dostosowanym do swojego etatu.
🏥 Dzień wolny a zwolnienie lekarskie
Jeżeli w wyznaczonym przez pracodawcę dniu wolnym za święto przypadające w sobotę pracownik przebywał na zwolnieniu lekarskim (np. z powodu choroby lub opieki nad dzieckiem), nie przysługuje mu kolejny dzień wolny w innym terminie.
Przepisy Kodeksu pracy nie przewidują „przesunięcia” dnia wolnego w takiej sytuacji. Wynika to z tego, że zwolnienie lekarskie jest usprawiedliwioną nieobecnością, ale nie stanowi przesłanki do ponownego obniżenia wymiaru czasu pracy.
Oznacza to, że choroba w dniu wyznaczonego wolnego nie daje prawa do odbioru kolejnego dnia wolnego.
Co z firmami, które pracują w soboty?
Jeśli sobota jest w zakładzie dniem roboczym, np. w handlu czy gastronomii, obowiązek również istnieje.
Dzień wolny trzeba przyznać w innym terminie, ponieważ święto – niezależnie od grafiku – zawsze obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin.
🌿 Podsumowanie
W 2025 roku Wszystkich Świętych przypada w sobotę, więc każda firma ma obowiązek udzielenia dnia wolnego w tym samym okresie rozliczeniowym.
Najczęściej wybierane terminy to 31 października lub 10 listopada, ale ostateczna decyzja należy do pracodawcy.
Dla działów kadr to dobry moment, by przypomnieć menedżerom o planowaniu grafików – bo nieoddany dzień wolny może kosztować firmę więcej niż tylko niezadowolenie pracowników.